Smartfon towarzyszy co trzeciej osobie na świecie. W tym roku liczba użytkowników telefonów dotykowych wyniosła 2,71 miliarda, a z każdym kolejnym rokiem jest ich coraz więcej. Z pewnością jesteś jednym z nich. Posiadasz smartfon, a być może nawet czytasz ten tekst na ekranie swojego telefonu. Ale czy zastanawiasz się, jaki jest związek między smartfonem a Twoim samopoczuciem? Zapraszam Cię w krótką podróż po świecie neuroprzekaźników i mechanizmów, które wykorzystuje nowoczesna technologia. Zobacz, jak smartfon pływa na nastrój.

Jak telefon wpływa na człowieka?

Każde urządzenie, z którego korzystasz kilka godzin dziennie będzie miało na Ciebie wpływ. W 2022 roku średni czas korzystania ze smartfona to 5 godzin. W tym czasie odblokujesz ekran telefonu około 90 razy. Obecnie żadne inne urządzenie nie absorbuje takiej ilości Twojej uwagi, więc nic dziwnego, że smartfon ma wpływ na Twoje samopoczucie. Teraz pora zrozumieć, co dokładnie dzieje się, gdy po raz kolejny sięgasz po telefon. Możesz o tym nie wiedzieć, ale szereg czynników może wywołać u Ciebie zarówno chwilową poprawę, jak i obniżenie nastroju.

Jednym z najsilniej oddziałujących mechanizmów na użytkownika smartfona jest FOMO. Jest to skrót od angielskiego określenia fear of missing out. Można to przetłumaczyć jako lęk przed wypadnięciem z obiegu. Więcej o nim przeczytasz we wpisie o uzależnieniu od telefonu. Podczas korzystania ze smartfona na Twój nastrój mają również wpływ neuroprzekaźniki, w tym w szczególności dopamina. O niej z kolei przeczytasz w tym wpisie. Pamiętaj przy tym, że każda osoba inaczej będzie odczuwać długotrwały kontakt z technologią. Poniżej pokażę Ci przykładowe reakcje, jakie możesz u siebie zaobserwować.

Przebodźcowanie i jego konsekwencje

Do niedawna określenie przebodźcowanie dotyczyło głównie dzieci. Z czasem coraz więcej zaczęto mówić o osobach wwo, czyli wysokowrażliwych, które są szczególnie narażone na negatywny wpływ nadmiaru bodźców na samopoczucie. Jednak przebodźcowanie nie dotyczy jedynie osób o wysokiej wrażliwości. Każdy z nas ma swój próg tolerancji, powyżej którego bodźce oddziałują na tyle silnie, że odczuwamy konsekwencje tego stanu. A telefon jest w stanie dostarczyć nam ich bardzo wielu w krótkim czasie.

Konsekwencje przebodźcowania są różne. Mogą one objawiać się somatycznie poprzez ból głowy czy nadmierne napięcie mięśniowe, co może sugerować inne dolegliwości. Ale nie tylko. Objawy przebodźcowania to również nadmierne zmęczenie, dekoncentracja i obniżenie nastroju. Pamiętaj, że codziennie odbierasz różne bodźce ze swojego otoczenia, a dodatkowo stymulujesz swój układ nerwowy podczas używania smartfona. Trudno jest od razu stwierdzić, co wpłynęło na Twój obniżony nastrój, ale jest duże prawdopodobieństwo, że był to właśnie telefon.

Jak niebieskie światło wpływa na nastrój?

Urządzenia ekranowe emitują niebieskie światło. Na co dzień korzystasz z laptopa, smartfona czy tabletu, a wieczorem włączasz telewizor. Czas ekspozycji na niebieskie światło jest więc sumarycznie długi, co ma negatywny wpływ na Twój nastrój i jakość snu. Podczas korzystania z urządzeń ekranowych nerwy wzrokowe kurczą się i rozluźniają znacznie intensywniej niż przy kontakcie ze światłem białym. Ma to istotny wpływ nie tylko na zmęczenie narządu wzroku, ale również na ogólne pogorszenie samopoczucia.

Niebieskie światło pobudza część mózgu, która odpowiada za wydajność i uwagę. Z pozoru to dobra wiadomość. Problem polega na tym, że dopamina wraz z endorfinami ogranicza je tylko do treści wyświetlanych na ekranie, całkowicie ignorując to, co dzieje się wokół. Takie działanie zwiększa ryzyko zbyt dużego skupienia się na wirtualnej rzeczywistości i jednocześnie powoduje zaniedbanie bliskich relacji. Dodatkowo, długotrwała ekspozycja na niebieskie światło z ekranu może obniżać nastrój oraz prowadzić do zaburzeń snu.

Czy depresja przez telefon jest możliwa?

Mimo że zaburzenia psychiczne nie pojawiły się wraz z nowoczesną technologią, to mają z nią wiele wspólnego. Dostęp do sieci za pomocą smartfona może przyczyniać się do obniżenia nastroju przez obserwowanie życia innych osób. Publikacje w social mediach to jedynie niewielkie fragmenty życia, które jednak budują wyidealizowany obraz w oczach odbiorców tych treści. Nawet jeśli twórcy decydują się na szczere posty, to zawsze jest to jedynie wycinek ich codzienności, który chcą pokazać. Skrolując ekran, bardzo łatwo o tym zapomnieć i mimochodem porównywać wyświetlane treści do swojego życia.

Nie bez wpływu na samopoczucie ma ekspozycja na niebieskie światło. Tak jak napisałam wyżej, może ona powodować zmęczenie, zaburzenia snu oraz prowadzić do obniżenia nastroju. Jeśli ten stan trwa długo, depresja przez telefon jest jak najbardziej możliwa. Nie jest to jednak reguła. Z pewnością osoby, które wcześniej doświadczyły epizodów depresji lub są w trakcie terapii powinny ostrożnie korzystać ze smartfonów. Jeśli zauważasz u siebie niepokojące obniżenie nastroju, które może wskazywać na depresję, nie zwlekaj i poproś o wsparcie psychoterapeutyczne.

Jak ograniczyć wpływ telefonu na samopoczucie?

Obecnie trudno jest całkowicie wyeliminować urządzenia ekranowe z naszego życia. Są one przydatne w codziennych czynnościach i ułatwiają komunikację. Warto jednak ograniczać czas spędzany przed ekranem do minimum. Im krótsza ekspozycja na niebieskie światło, tym mniejszy wpływ smartfona na samopoczucie Twoje i bliskich Ci osób. Pamiętaj bowiem, że tworząc rodzinę, codzienne nawyki mogą wpływać nie tylko na Ciebie, ale również na domowników, którzy mogą doświadczyć obniżenia nastroju w wyniku osłabienia bliskich relacji.

Zadbaj o to, aby ograniczyć czas korzystania z urządzeń ekranowych w ciągu dnia, a zwłaszcza przed snem. Jest to bardzo ważne, ponieważ zaburzenia snu mają bezpośredni wpływ na to, jak czujesz się następnego dnia. Dbaj o to, aby świadomie korzystać z technologii i unikać czasu spędzonego na bezmyślnym skrolowaniu. Pamiętaj też, że treści, które widzisz na ekranie nie muszą być w pełni prawdziwe. Unikaj zestawiania ich z tym, co obecnie przeżywasz i nie szukaj w nich pocieszenia. W zamian spędzaj więcej czasu z bliskimi i dbaj o regularną aktywność na zewnątrz.

***

Jeśli zainteresował Cię ten temat, to mam dobrą wiadomość. Więcej o tym, jak smartfon wpływa na samopoczucie napisałam w moim ebooku. Przygotowałam go dla osób takich jak Ty, które szukają drogi do zdrowej relacji z technologią. Znajdziesz go na stronie Przystanek Odpoczynek w zakładce Ebook „Odpocznij”. Jest on dostępny w całości oraz w częściach. Ta o technologii jest druga.

Po więcej wskazówek zajrzyj na Przystanek Odpoczynek. Moje treści publikuję na Facebooku i Instagramie. Tam znajdziesz więcej informacji o tym, jak dobrze odpocząć w świecie online.

Przystanek Odpoczynek na Facebooku
Przystanek Odpoczynek na Instagramie

Jak smartfon wpływa na Twój nastrój?