Przystanek Odpoczynek

Trudno wskazać moment, gdy zaczęliśmy sięgać po telefon zbyt często. Uzależnienie od smartfona wkradło się w naszą codzienność niepostrzeżenie i obecnie trudno jest znaleźć osobę, która nie skroluje ekranu, czekając na autobus lub podczas spotkania ze znajomymi. Telefon jak nic innego potrafi zawłaszczyć sobie naszą uwagę. Dlaczego tak się dzieje? Co sprawia, że korzystanie ze smartfona potrafi być tak trudne do opanowania? Dopamina - to ona jest jedną ze sprawczyń tego zamieszania. Zatem poznajmy ją lepiej i spróbujmy zrozumieć, dlaczego telefon jest tak uzależniający?

Co to jest dopamina?

Dopamina jest to jeden z neuroprzekaźników. Odpowiada za chęć do działania i motywację. Należy do związków chemicznych z grupy katecholamin. Co ciekawe, są to związki wytwarzane w nadnerczach w sytuacjach stresowych. Dopamina jest więc bardzo blisko spokrewniona chemicznie z adrenaliną i noradrenaliną, a jednak kojarzy się znacznie przyjemniej. Nie zmienia to faktu, że wytwarzanie katecholamin wymaga bodźca stresowego. Dlaczego? Bo tylko w takich sytuacjach potrzebne jest szybkie i zdecydowanie działanie, które zapewniają katecholaminy.

Być może jest to dla Ciebie zaskoczenie, ponieważ dopamina nie kojarzy się na pierwszy rzut oka z adrenaliną. Sama często zestawiam ją z endorfinami, które również wytwarzają się podczas korzystania z telefonu. I nie ma w tym żadnej sprzeczności. Po prostu dopamina ma na celu zmotywować nas do działania, którego celem jest nagroda. A to, co Twój mózg rozumie jako nagrodę, to już bardzo indywidualna kwestia. Zależy to od wcześniejszych doświadczeń i wyuczonych wzorców zachowań, które mogą, choć nie muszą, prowadzić do uzależnienia.

Dopamina a uzależnienie od telefonu

Udowodnione jest, że dopamina wytwarza się u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, ale nie tylko. Możemy być uzależnieni od słodyczy, pracy, pornografii, ale też telefonu. I właśnie tym ostatnim uzależnieniem chciałabym się teraz zająć. Korzystanie ze smartfona dostarcza nam przyjemnych odczuć, dlatego chcemy więcej. Na ekranie oglądamy śmieszne filmy, śledzimy wydarzenia z życia naszych znajomych i dzielimy się tym, co nas w pewien sposób poruszyło. Dzięki internetowi mobilnemu za pomocą kilku kliknięć poznajemy ciekawostki o świecie, ale również tak prozaiczne rzeczy jak przepisy na obiad. I nie tylko.

Korzystanie ze smartfona to także obniżony nastrój z powodu szerokiej ekspozycji na porównanie w stosunku do dużej grupy osób, często zupełnie nam obcych. Docieramy do sensacyjnych wydarzeń ze świata i czytamy tragiczne wiadomości. Dlaczego więc dopamina mimo to skłania nas do sięgania po telefon? Z jednej prostej przyczyny. Nigdy nie wiesz, co znajdziesz po odblokowaniu ekranu. A jeśli jest choćby cień szansy, że będą to przyjemne odczucia np.: po sprawdzeniu liczby polubień czy przeczytaniu pochlebnego komentarza, dopamina i tak powie – zrób to!

Jak działa uzależnienie od telefonu?

Uzależnienie od telefonu w dużym stopniu uwarunkowane jest poczuciem niepewności otrzymanego wyniku. Nagle pojawiające się powiadomienie powoduje uczucie napięcia w ciele, co sprzyja wytwarzaniu dopaminy. Ona z kolei skłania Cię do sięgnięcia po telefon w celu uzyskania niepewnej, choć możliwej nagrody. Odblokowujesz ekran i sprawdzasz, a po kilkunastu minutach budzisz się, przeglądając losowo wyświetlane treści, których wcale nie szukasz w tym momencie. Odkładasz więc telefon, ale za chwilę pojawia się kolejne powiadomienie. Z czasem zaczynasz sięgać po telefon już bez alertu, bo Twój mózg na sam widok urządzenia reaguje wyrzutem dopaminy.

Uzależnienie od telefonu opiera się na prostym mechanizmie potencjalnej nagrody. Za chęć sięgnięcia po telefon odpowiada między innymi dopamina, która skłania Cię do powtarzania zachowań, które mogą prowadzić do przyjemnych odczuć. Ale nie muszą. Tak samo często przeglądane treści mogą pogorszyć Twój nastrój lub obniżyć efektywność w pracy. Uzależnienie od telefonu dotyczy wielu osób w różnym wieku i z różnych środowisk, ponieważ mechanizmy, które do niego prowadzą, są uniwersalne. Świadomość reakcji w mózgu oraz ich wpływu na nasze wzorce zachowań to pierwszy i bardzo ważny krok, który pozwoli Ci zacząć wprowadzać zmianę do swojego życia.

_____________________________________________________________________

Czy wiesz, że możesz otrzymać bezpłatny ebook o wylogowaniu i zdrowej relacji z technologią? Wystarczy, że klikniesz TUTAJ i zapiszesz się do mojego newslettera. Niech to będzie pierwszy krok w stronę dobrych nawyków cyfrowych.

Po więcej wskazówek zajrzyj na Przystanek Odpoczynek. Moje treści publikuję na Facebooku i Instagramie. Tam znajdziesz więcej informacji o tym, jak dobrze odpocząć w świecie online.